Şeker Tatlı ve Tehlikeli

Şeker, vücuda enerji elde eden bir karbonhidrat türüdür. Meyveler, sebzeler ve işlenmiş gıdalar dahil olmak suretiyle muhtelif yiyeceklerde bulunur. Şeker sıhhatli bir diyetin parçası olabilirken, fazlaca fazla şeker tüketmek kg alımı, aşırı kiloluluk ve tip 2 diyabet dahil olmak suretiyle bir takım esenlik sorununa yol açabilir.

Yemeklerinizdeki şekerleri dengelemenin birçok yolu vardır. Bir yol, tükettiğiniz ilave şeker miktarını sınırlamaktır. İlave şeker, işleme ya da hazırlama esnasında yemeklere eklenen şeker türüdür. Şekerleme, kek, kurabiye ve içecek dahil olmak suretiyle muhtelif yiyeceklerde bulunur.

Öğünlerinizdeki şekerleri dengelemenin bir başka yolu da işlenmiş gıdalar yerine tüm meyve ve sebzeleri tercih etmektir. Tüm meyve ve sebzeler naturel şekerlerin yanı sıra lif, vitamin ve mineraller ihtiva eder. Lif, kan dolaşımına şeker emilimini yavaşlatmaya destek verir ve bu da kan şekerinin yükselmesini önlemeye destek olabilir.

En son, sıhhatli atıştırmalıklar seçerek öğünlerinizdeki şekerleri de dengeleyebilirsiniz. Sıhhatli atıştırmalıklar, fazlaca fazla şeker tüketmeden tatlı ihtiyacınız olan şeyi gidermenize destek olabilir. Birtakım sıhhatli atıştırmalık seçenekleri içinde meyve, yoğurt, kuruyemiş ve tohumlar bulunur.

Bu ipuçlarını takip ederek yemeklerinizdeki şeker dengesini sağlayabilir ve esenlik problemlerine yakalanma riskinizi azaltabilirsiniz.

Antet	Hususiyet
Şeker	Enerji elde eden bir karbonhidrat türü
Beslenme	Şeker kalori sağlar sadece vitamin ya da mineral sağlamaz
Rejim	Oldukca fazla şeker kg alımına ve öteki esenlik problemlerine yol açabilir
Esenlik	Şeker iltihaplanmaya, diş çürümesine ve öteki esenlik problemlerine niçin olabilir
Yemek	Şeker birçok işlenmiş gıdaya ve içeceğe eklenmiş olur

Yemeklerinizdeki Şekerleri Iyi mi Dengeleyebilirsiniz?

Şeker, vücuda enerji elde eden bir karbonhidrattır. Meyveler, sebzeler ve işlenmiş gıdalar dahil olmak suretiyle muhtelif yiyeceklerde bulunur. Şeker sıhhatli bir diyetin temel bir parçası olsa da, ilave şeker alımınızı sınırlamak önemlidir. İlave şekerler, işleme ya da hazırlama esnasında yemeklere eklenen şekerlerdir. Şekerleme, soda ve tatlandırılmış kahvaltılık gevrekler dahil olmak suretiyle muhtelif yiyeceklerde bulunurlar.

Oldukca fazla eklenen şeker, kg alımı, aşırı kiloluluk, tip 2 diyabet ve kalp hastalığı şeklinde bir takım esenlik sorununa yol açabilir. Yemeklerinizdeki şekerleri dengelemek için, eklenen şeker alımınızı sınırlamalı ve tüm, işlenmemiş gıdalar yemeye odaklanmalısınız. Tüm gıdalar, işlenmemiş ya da en az düzeyde işlenmiş ve bütün naturel besinlerini içeren gıdalardır. Bunlar, yedikten sonrasında tok ve doyum olmuş hissetmenize destek olabilecek iyi bir vitamin, mineral ve lif deposudur.

İşte yemeklerinizdeki şeker dengesini sağlamak için birkaç ipucu:

• Eklenen şeker alımınızı sınırlayın. Amerikan Kalp Derneği, yetişkinlerin bayanlar için günde 6 çay kaşığından, erkekler içinse günde 9 çay kaşığından fazla eklenmiş şeker tüketmemesini öneriyor.
• İşlenmiş gıdalar yerine tam, işlenmemiş besinleri seçin. Tam gıdalar, yedikten sonrasında tok ve doyum olmuş hissetmenize destek olabilecek iyi bir vitamin, mineral ve lif deposudur.
• Besin etiketlerini dikkatlice okuyunuz. İlave şeker payı düşük ve lif payı yüksek besinleri tercih edin.
• Sıhhatli değişiklikler yapın. Şekerli içecekler yerine su, şekersiz çay ya da maden suyu tercih edin. Şekerli atıştırmalıklar yerine meyve, sebze ya da yoğurt tercih edin.
• Şeker alımınıza dikkat edin. Ne kadar şeker tükettiğinize dikkat edin ve gerektiği şeklinde ayarlamalar yapın.

Bu ipuçlarını izleyerek yemeklerinizdeki şeker dengesini sağlayabilir ve genel sağlığınızı iyileştirebilirsiniz.

## III. Şeker Çeşitleri

Birçok değişik şeker türü vardır ve her birinin kendine has özellikleri vardır. En yaygın şeker türlerinden bazıları şunlardır:

• Glikoz, şekerin en bayağı halidir ve meyve, sebze ve tahıllarda bulunur.
• Fruktoz meyvelerde ve balda bulunan bir şeker türüdür.
• Laktoz, süt ve süt ürünlerinde bulunan bir şeker türüdür.
• Maltoz, maltlanmış arpa ve öteki tahıllarda bulunan bir şeker türüdür.
• Sakkaroz, glikoz ve fruktozdan oluşan bir şeker türüdür. Sakkaroz, yemek ve içeceklerde kullanılan en yaygın şeker türüdür.

Her şeker türünün kendine has gıda kıymeti ve esenlik tesirleri vardır. Örnek olarak, glikoz süratli bir enerji kaynağıyken, fruktoz daha yavaş yanan bir enerji deposudur. Laktoz iyi bir kalsiyum deposudur, maltoz ise sporcular için iyi bir enerji deposudur. Sakkaroz iyi bir kalori ve tatlılık deposudur.

Bütün şeker türlerinin aşırı tüketildiğinde kg alımına katkıda bulunabileceğini belirtmek önemlidir. Sadece birtakım şeker türlerinin kg alımına niçin olma olasılığı öbürlerinden daha yüksektir. Örnek olarak sakaroz, glikoz ya da fruktozdan daha yağlı bir şeker türüdür.

Yemeklerinizdeki şekerleri dengelemenin en iyi yolu, muhtelif değişik şeker türlerini kura çekmek ve ilave şeker alımınızı sınırlamaktır. İlave şekerler, işleme ya da hazırlama esnasında yemek ve içeceklere eklenen şekerlerdir. İlave şekerler çoğu zaman şekerli içeceklerde, şekerlemelerde ve işlenmiş yiyeceklerde bulunur.

İlave şeker alımınızı sınırlayarak kg alma ve öteki esenlik sorunları riskinizi azaltabilirsiniz.

IV. Yemeklerinizdeki şekerleri iyi mi dengeleyebilirsiniz?

Yemeklerinizdeki şekeri dengelemek için yapabileceğiniz birkaç şey var.

Evvela, ilave şeker alımınızı sınırlamaya çalışın. Bu, şekerli içeceklerden, şekerlemelerden ve işlenmiş besinlerden kaçınmak demektir. Bunun yerine, meyveler, sebzeler ve tam tahıllar şeklinde naturel olarak tatlı olan tam, işlenmemiş gıdalar yemeye odaklanın.

İkincisi, porsiyon boyutlarınıza dikkat edin. Şekerli yemekleri aşırı tüketmek kolaydır, bu nedenle ne kadar yediğinize dikkat ettiğinizden güvenli olun. İyi bir kaide, eklenen şeker alımınızı toplam günlük kalorilerinizin %10'undan fazla olmayacak halde sınırlamaktır.

Üçüncüsü, rafine şeker yerine sıhhatli tatlandırıcılar seçin. Rafine şekerden daha düşük kalorili ve karbonhidratlı birçok naturel tatlandırıcı mevcuttur. Birtakım iyi seçenekler içinde bal, akçaağaç şurubu, agave nektarı ve stevia bulunur.

En son, diyetinizde kafi lif aldığınızdan güvenli olun. Lif, şekerin kan dolaşımınıza emilimini yavaşlatmaya destek verir ve bu da kan şekerinin yükselmesini önlemeye destek olabilir. İyi lif kaynakları içinde meyveler, sebzeler, tam tahıllar ve baklagiller bulunur.

Bu ipuçlarını takip ederek yemeklerinizdeki şeker dengesini sağlayabilir ve genel sağlığınızı iyileştirebilirsiniz.

## V. Şeker İkameleri

Şeker ikameleri, şeker yerine kullanılan tatlandırıcılardır. Çoğu zaman şekerden daha düşük kalorilidirler ve naturel ya da suni kaynaklardan elde edilebilirler.

Piyasada fazlaca muhtelif şeker ikameleri mevcuttur, bunlardan bazıları şunlardır:

• Aspartam
• Sakarin
• Sukraloz
• Stevia
• Keşiş meyvesi özütü

Şeker ikameleri, aşağıdakiler de dahil olmak suretiyle muhtelif yemek ve içeceklerde kullanılabilir:

• Soda
• Yoğurt
• Kahve
• Çay
• Fırınlanmış mamüller

Ölçülü kullanıldığında, şeker ikameleri şeker alımınızı azaltmanın emin ve müessir bir yolu olabilir. Sadece, birtakım şeker ikamelerinin aşağıdaki şeklinde yan tesirleri olabileceğini unutmamak önemlidir:

• Baş ağrıları
• Bulantı
• İshal
• Gaz

Ek olarak şeker ikamelerinin kalorisiz olmadığını ve aşırı tüketildiğinde kg alımına niçin olabileceğini de belirtmek önemlidir.

Şeker yerine geçen maddeleri kullanmayı düşünüyorsanız, bunların sizin için doğru olup olmadığından güvenli olmak için doktorunuzla ya da diyetisyeninizle görüşmeniz önemlidir.

VI. Besin ve İçeceklerde Şeker

Şeker, birçok yemek ve içecekte yaygın bir bileşendir. Yemeklere işleme ya da hazırlama esnasında eklenebilir ya da meyve ve sebzeler şeklinde yiyeceklerde naturel olarak bulunabilir. Bir yemek ya da içecekteki şeker miktarı, porsiyon başına birkaç gramdan birkaç yüz grama kadar mühim seviyede değişebilir.

Beslenmede en sık rastlanan şeker kaynaklarından bazıları şunlardır:

• Şekerle tatlandırılmış içecekler (sözgelişi, soda, meyve suyu, spor içecekleri)
• Tatlandırılmış kahvaltılık gevrekler
• Paketlenmiş atıştırmalıklar (sözgelişi kurabiye, kraker, şekerleme)
• Tatlılar (sözgelişi kekler, turtalar, dondurma)

Bir yemek ya da içecekteki şeker miktarı gıda etiketinde bulunabilir. Gıda etiketi, yemek ya da içeceğin bir porsiyonundaki toplam şeker miktarını ve eklenen şeker miktarını listeler. Eklenen şeker, bir yemek ya da içeceğe işleme ya da hazırlama esnasında eklenen şekerdir.

Rejiminizdeki ilave şeker miktarını sınırlamak önemlidir. Amerikan Kalp Derneği, yetişkinlerin ilave şeker alımını bayanlar için günde 6 çay kaşığından (24 gram) ve erkekler için günde 9 çay kaşığından (36 gram) fazla olmayacak halde sınırlamalarını önermektedir.

Şeker Bağımlılığı

Şeker bağımlılığı, aşırı kiloluluk, diyabet ve kalp hastalığı şeklinde esenlik problemlerine neden olabilen reel bir sorundur. Şeker, beyinde kokain ve eroin şeklinde uyuşturucularla aynı mükafaat yollarını tetikleyebilen son aşama bağımlılık yaratan bir maddedir. Şeker yediğinizde beyniniz, kendinizi iyi hissetmenizi elde eden bir nörotransmitter olan dopamin salgılar. Bundan dolayı şekere bağımlı olan kişiler, bunun kendileri için fena bulunduğunu bilseler bile, çoğu zaman şeker yemeyi bırakmakta zorlanırlar.

Şeker bağımlılığınızı kırmak için yapabileceğiniz birkaç şey var. Bunlardan biri şekerli yemek ve içeceklerden olası olduğunca uzak durmak. Bir öteki ise stevia, keşiş meyvesi ya da eritritol şeklinde şekere sıhhatli alternatifler bulmak. Ek olarak her hafta bir şekerli yemek ya da içeceği keserek şeker alımınızı kademeli olarak azaltmayı deneyebilirsiniz.

Şeker bağımlılığınızı kırmak rahat olmayacak, sadece ne olursa olsun olası. Diyetinizde ve hayat tarzınızda birtakım değişimler yaparak şeker alımınızı azaltabilir ve genel sağlığınızı iyileştirebilirsiniz.

VIII. Yemeklerinizdeki Şekerleri Iyi mi Dengeleyebilirsiniz?

Yemeklerinizdeki şekeri dengelemek için yapabileceğiniz birkaç şey var.

• Evvela, ilave şeker alımınızı sınırlamaya çalışın. Bu, şekerli içeceklerden, şekerlemelerden ve işlenmiş besinlerden kaçınmak demektir.
• İkincisi, tüm, işlenmemiş gıdalar yemeye odaklanın. Bu gıdalar naturel olarak daha azca şekerlidir ve daha çok gıda sağlar.
• Üçüncüsü, şekerli atıştırmalıklar yerine meyve ve sebzeleri tercih edin. Meyve ve sebzeler naturel olarak tatlıdır ve lif, vitamin ve mineral sağlar.
• Dördüncüsü, porsiyon boyutlarınızın bilincinde olun. Şekerli yemekleri aşırı tüketmek kolaydır, bu nedenle ne kadar yediğinize dikkat edin.
• En son şeker alımınızla alakalı herhangi bir endişeniz var ise doktorunuzla ya da diyetisyeninizle konuşun.

  Bu ipuçlarını izleyerek yemeklerinizdeki şeker dengesini sağlayabilir ve genel sağlığınızı iyileştirebilirsiniz.

  Şeker ve Diyabet

  Şeker, tip 2 diyabetin gelişimine büyük katkıda bulunur. Şeker yediğinizde, vücudunuz bunu glikoza parçalar ve bu da enerji için kullanılır. Sadece, fazlaca fazla şeker yerseniz, vücudunuz hepsini kullanamaz ve fazla glikoz yağ olarak depolanır. Bu, vücudunuzun glikozun hücrelere girmesine destek olan hormon olan insüline muntazam cevap vermemesi durumu olan insülin direncine yol açabilir. Zaman içinde, insülin direnci tip 2 diyabete yol açabilir.

  Tip 2 diyabet geliştirme riskinizi azaltmak için yapabileceğiniz birçok şey vardır, bunlardan bazıları şunlardır:

  • İlave şeker alımınızı sınırlandırın
  • Kucak kucak meyve, sebze ve tam tahıl içeren sıhhatli bir rejim yiyecek
  • Tertipli egzersiz yapmak
  • Sıhhatli bir kiloyu korumak

  Tip 2 diyabet geliştirme riskiniz hikayesinde endişeliyseniz, doktorunuzla görüşün. Risk altında olup olmadığınızı belirlemenize destek olabilir ve riskinizi azaltmanın yollarını önerebilirler.
  ## Popüler Sorular

  S1: Şekerin değişik türleri nedir?

  A1: Birçok değişik şeker türü vardır sadece en yaygın olanları glikoz, fruktoz ve sakarozdur. Glikoz, şekerin en bayağı halidir ve meyvelerde, sebzelerde ve tahıllarda bulunur. Fruktoz, meyvelerde ve balda bulunur. Sakaroz, glikoz ve fruktozdan oluşan bir disakkarittir ve sofra şekerinde bulunan şeker türüdür.

  S2: Şekerin sağlığa tesirleri nedir?

  A2: Şeker, kg alımı, kalp hastalığı riskinin artması ve tip 2 diyabet dahil olmak suretiyle bir takım negatif esenlik etkisine haiz olabilir. Şeker ek olarak diş çürümesine de katkıda bulunabilir.

  S3: Yemeklerimdeki şekerleri iyi mi dengeleyebilirim?

  C3: Yemeklerinizdeki şekerleri dengelemenin birçok yolu vardır, bunlardan bazıları şunlardır:

  • İlave şeker alımınızı sınırlandırın
  • Meyve suları yerine tüm meyveleri tercih etmek
  • Tatlandırılmamış yoğurda ya da yulaf ezmesine bal ya da akçaağaç şurubu eklemek
  • Şeker yerine stevia ya da keşiş meyvesi özütü kullanmak